(ภาษาไทย) แผนชุมชน

แผนชุมชน

          การวางแผน (planning) คือการตัดสินใจล่วงหน้า ในการกำหนดวัตถุประสงค์หรือเป้าหมายและแนวทางในการปฏิบัติในอนาคต โดยจะต้องทำการวิเคราะห์ข้อมูลทั้งในอดีต และในปัจจุบัน และยังจะต้องทำการประเมินสภาวะแวดล้อมในอนาคต ทั้งภายในและภายนอกองค์การด้วย เพื่อให้สามารถกำหนดแนวปฏิบัตี่จะสามารถนำไปสู่ความสำเร็จที่กำหนดไว้ได้ [1] ความสำคัญของการวางแผน

1. ช่วยให้เกิดความยืดหยุ่นต่อองค์การ
2. ช่วยให้องค์การมีเป้าหมายและแนวทางที่ชัดเจน
3. ช่วยให้เกิดการประสานงานของฝ่ายต่างๆ
4. ช่วยให้การควบคุมทำได้ง่ายและเห็นผล

ประโยชน์ของแผน แผนมีประโยชน์มากมายหลายประการ โดยสามารถสรุปได้ ดังนี้

• 1) เป็นเครื่องชี้นำ/แนวทางการดำเนินงาน
• 2) เป็นสิ่งกำหนดหน้าที่ความรับผิดชอบของแต่ละฝ่ายในช่วงเวลาหนึ่ง
• 3) เป็นเครื่องมือในการประสานงาน
• 4) เป็นเครื่องมือที่ช่วยเตรียมความพร้อม
• 5) ช่วยให้ผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงานมีความมั่นใจ
• 6) เป็นเครื่องมือในการควบคุม
• 7) ช่วยให้ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

            แผนชุมชน เป็นกิจกรรมพัฒนาที่เกิดขึ้นจากคน ในชุมชนที่มีการรวมตัวกันจัดทำขึ้นมา เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาชุมชนหรือท้องถิ่นของตนเอง ให้เป็นไปตามที่ต้องการและสามารถแก้ปัญหาที่ชุมชนเผชิญอยู่ร่วมกันได้             กระบวนการจัดทำแผนชุมชนแบบมีส่วนร่วม

1. การประเมินศักยภาพของชุมชน
2. การกำหนดวิสัยทัศน์ แนวทางและจุดมุ่งหมาย   ในการพัฒนาชุมชน
3. การกำหนดยุทธศาสตร์ในการพัฒนาชุมชน
4. การกำหนดแผนงาน โครงการ กิจกรรมการพัฒนาชุมชน
5. การเปิดเวทีประชาพิจารณ์แผนชุมชน

Strength – จุดแข็ง  เป็นการค้นหาคำตอบว่าในพื้นที่ (ชุมชน) มีจุดแข็งหรือจุดเด่นเรื่องใดบ้างที่มีความสัมพันธ์ และเป็นประโยชน์ที่สามารถจะนำมาสนับสนุนการพัฒนาชุมชน หรือจะช่วยให้การดำเนินโครงการต่างๆ ประสบผลสำเร็จด้วยดี Weakness – จุดอ่อน  เป็นการค้นหาคำตอบว่าในชุมชนมีจุดอ่อนหรือมีปัญหาอะไรบ้างที่ทำให้คนในชุมชนเกิดความไม่สะดวก ไม่สงบสุข หรือจะเป็นอุปสรรคในการพัฒนา หรือดำเนินโครงการต่างๆ Opportunity – โอกาส เป็นการค้นหาว่า ปัจจัยภายนอกใดบ้าง ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง กฎหมาย เทคโนโลยี ฯลฯ ที่เป็นปัจจัยเอื้อต่อชุมชน หรือที่ชุมชนจะสามารถนำมาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินงานพัฒนา Threat – ข้อจำกัด เป็นการค้นหาว่า ปัจจัยภายนอกต่างๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่ควบคุมไม่ได้ ปัจจัยใดบ้างที่เป็นข้อจำกัดเป็นอุปสรรค หรือเป็นภัยคุกคามชุมชน หรือจะมีผลกระทบต่อการดำเนินการพัฒนา

2. การกำหนดวิสัยทัศน์ แนวทางและจุดมุ่งหมายในการพัฒนาชุมชน

เป็นการระดมพลัง ความผูกพัน ความเอื้ออาทร และความรักที่ประชาชนและครอบครัวมีต่อกันและกัน และต่อพื้นที่ชุมชน หมู่บ้าน ตำบล มาสร้าง/กำหนดความมุ่งหวังในการพัฒนาชุมชน

3. การกำหนดยุทธศาสตร์ในการพัฒนาชุมชน

ยุทธศาสตร์การพัฒนา/กลยุทธ์การพัฒนา จะเป็นตัวเชื่อมระหว่างวิสัยทัศน์ และจุดมุ่งหมายการพัฒนากับการกำหนดกิจกรรมการพัฒนา ในแง่ของการกำหนดขอบเขตและลักษณะของการใช้ทรัพยากรต่างๆ ของการพัฒนา สำหรับใช้ในการวางกรอบทางเลือกดำเนินโครงการ กิจกรรมต่างๆ

4. การกำหนดแผนงาน โครงการ กิจกรรมการพัฒนาชุมชน

เป็นการร่วมกันกำหนดแผนงาน โครงการ กิจกรรมที่เหมาะสม เป็นไปได้ และสอดคล้องกับภูมิปัญญาท้องถิ่นและกลยุทธ์ที่วางไว้ เพื่อสานต่อ เสริมสร้าง สิ่งที่ชุมชนทำได้ดีอยู่แล้วให้ดียิ่งขึ้น หรือเพื่อบรรเทาข้อจำกัดและแก้ไขปัญหาในด้านต่างๆ ของชุมชน

5. การเปิดเวทีประชาพิจารณ์แผนชุมชน

เป็นการนำแผนชุมชนไปแจ้งแก่พี่น้องประชานในชุมชนได้รับทราบ พร้อมทั้งรับฟังความคิดเห็นที่มีต่อแผนชุมชนดังกล่าว ซึ่งนอกจากจะช่วยสร้างความเข้าใจ สร้างการยอมรับในวงกว้างขึ้นจากผู้ที่ไม่ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการวางแผนชุมชนตั้งแต่แรกแล้ว อาจจะได้ข้อคิดเห็นเพิ่มเติม หรือข้อสังเกตุที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาชุมชนเพิ่มมากขึ้นอีกด้วย       [1] ธนชัย ยมจินดา และวราภรณ์ รุ่งเรืองกลกิจ “การวางแผน”  หน่วยที่ 9 ในชุดวิชาองค์การและการจัดการ (ฉบับปรับปรุง ครั้งที่ 2) สาขาวิชาวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช นนทบุรี, 2558 หน้า 9-5

304 total views, 1 views today